گزارش ششمین نشست علمی مرکز تخصصی امامت اهل بیت با عنوان
“بررسی راهبردهای تفسیر آیه مباهله”
ارائه شده توسط استاد حجت الاسلام والمسلمین دکتر فتح‌الله نجارزادگان
نشست علمی بررسی راهبردهای تفسیر آیه مباهله در تاریخ ۱۴۰۴/۰۲/۲۲ توسط مرکز تخصصی امامت برگزار شد.
استاد نجارزادگان در ابتدا بر اهمیت موضوع نشست تأکید کردند و بیان داشتند که پژوهش در این زمینه، دریچه‌ای جدید را به فهم و تحلیل این آیه مبارکه باز می‌کند.
نکات راهبردی استاد نجارزادگان را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- قطعی بودن حضور اهل بیت علیهم‌السلام در آیه مباهله
استاد ابتدا به ارائه ادله‌ای پرداختند که حضور اهل بیت در واقعه مباهله را اثبات می‌کند. این ادله شامل تواتر روایات شیعه و اهل سنت از صحابه و تابعین است.
ایشان به نقد اشکالات مطرح‌شده از سوی برخی از اهل سنت پرداختند و بیان داشتند که حتی روایات معارض نیز توسط خود اهل سنت مورد پذیرش قرار نگرفته است. - چگونگی دلالت افضلیت از واژگان “أبنائنا، نسائنا و انفسنا” در آیه مباهله
در این بخش استاد توضیح دادند که اختلاف شیعه با اهل سنت در دلالت این آیه بر سر افضلیت اهل بیت است است نه اصل فضیلت .
در ادامه فرمودند یکی از چالش‌های مهم در تحلیل این بخش از آیه پاسخ به این پرسش است که چرا پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به‌تنهایی در مباهله شرکت نکردند. - راه‌های استدلال بر افضلیت در آیه مباهله
استاد دو روش را برای اثبات افضلیت معرفی کردند:
🔹 روش اول:بهره‌گیری از شیوه زمخشری در خوانشی از کلام وی
🔹 روش دوم: استناد به روایت سعد بن ابی وقاص منقول در صحیح مسلم
در این بخش، یکی از پرسش‌های مهم مطرح‌شده این بود که چرا خداوند در آیه نفرمود “اهلت را بیاور”، که در پاسخ، به تحلیل و بررسی معنای “اهل” و کاربردهای آن پرداخته شد. - تحلیل واژه “انفسنا” در آیه مباهله
استاد نظریه امامیه در خصوص واژه “انفسنا” را در قالب چهار مرحله تبیین کردند:
🔸 حضور حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در مباهله
🔸 شرکت ایشان به عنوان مصداق “انفسنا”
🔸 انحصار مصداق “انفسنا” در وجود مبارک امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)
🔸 دلالت “انفسنا” بر افضلیت ایشان
در این میان استاد اشاره ای به پیشینه استدلال بر امامت و افضلیت حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) از آیه مباهله نموده و افزودند نخستین استناد به این آیه برای اثبات امامت، حداقل به سال ۲۰۳ هجری قمری و مناظرات امام رضا (علیه‌السلام) بازمی‌گردد. - دیدگاه امامیه درباره “انفسنا” و بررسی مناقشات اهل سنت
در این بخش استاد به نقل برخی از روایات امام رضا (علیه‌السلام) و استدلال‌های ایشان در مناظرات در استدلال به آیه مباهله بر افضلیت و امامت امیرالمومنین علیه السلام پرداختند.
این نشست با بررسی دقیق ابعاد و راهبردهای تفسیری آیه مباهله و پاسخ به اشکالات مطرح‌شده از سوی اهل سنت، زمینه‌ای ارزشمند برای ادامه پژوهش‌های علمی در این حوزه را فراهم نمود.
بازدیدها: ۹
