واحد تحقیق و احیاء تراث
manuscript investigation
نخستین میراث مکتوب شیعه، توسط حضرت أمیرالمؤمنین سلام الله علیه کتابت شد. با وجود تلاش بسیار مخالفین شیعه برای از بین بردن تمام میراث شیعه، شیعه همچنان میراث عظیمی از متون خطی را در اختیار دارد.
امامت، موضوع بخش قابل توجهای از این میراث مکتوب شیعه است.
برای استفاده بهتر نسل امروز از این میراث ارزشمند، نیاز به انتشار این میراث با تصحیح و تحقیق علمی است. البته انتشار این میراث بدون رعایت استانداردهای علمی، بهتر از انتشار بازاری این میراث است، بلکه این نحوه انتشار ظلمی به علم، علماء گذشته، و دانش پژوهان امروز است.
نباید غافل بود که لزوم تحقیق علمی، اختصاص به متون خطی نداشته، و گاهی کتاب چاپ شده بدون تحقیق علمی نیز نیازمند تحقیق جدید بر اساس قواعد و ضوابط علمی است.
معاونت پژوهش بنیاد فرهنگی امامت در رویکرد جدید خود، انتشار میراث امامتی شیعه را با تصحیح و تحقیق علمی و مطابق با جدیدترین استانداردهای احیاء و تحقیق متون، در دستور کار خود قرار داده است. پرهیز از انتشار سطحی و بدون تحقیق -هر چند آثار در مدت زمان طولانیتر منتشر شود- از سیاستهای جدید و مهم معاونت پژوهش است.
آثار در دست تحقیق و احیاء
همواره تحقیق و احیاء آثار شیعه با موضوع امامت مورد تأکید حضرت آیة الله سید علی حسینی میلانی دامت برکاته بوده است. تحقیق و تصحیح علمی آثار امامتی علماء هندوستان و در رأس آنها کتاب شریف عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار علیهم السلام از مهمترین پروژههای مورد تأکید حضرت آیة الله میلانی بوده است. آثار ذیل مهمترین آثاری است که هم اکنون در حال تحقیق و تصحیح است.
عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار علیهم السلام
کتاب شریف «عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار علیهم السلام» به عنوان مهمترین و کاملترین اثر در باب امامت شناخته میشود.
مؤسس محترم بنیاد امامت حضرت آیة الله میلانی دامت برکاته میفرمایند: «کتاب ‹عبقات الأنوار في إمامة الأئمّة الأطهار› که به گفته شیخ بزرگوار ما مرحوم حاج آقا بزرگ طهرانی: ”هو أجلّ ما كتب في هذا الباب من صدر الإسلام إلى الآن.“ و به گفته مرحوم علامه امینی: ”ذلك الكتاب المعجز المبين الذي لا يأتيه الباطل من بين يديه ولا من خلفه.“ به آنطوریکه باید منتشر نشده، و مؤلّف بزرگ آن -که به گفتۀ سیّد الطائفه میرزای شیرازی: ”عديم النظیر“ بوده- به طور مناسب شناخته و معرفی نشده.»
از این رو واحد احیاء بنیاد امامت تحقیق و تصحیح این کتاب شریف را در اولویت کار خود قرار داده است.
تا کنون برخی از مجلدات این کتاب شریف تحت اشراف حضرت آية الله میلانی دامت برکاته به صورت محقَّق و مصحَّح به چاپ رسیده است. إن شاء الله تعالی دیگر مجلّدات این کتاب نفیس نیز به زیور طبع محقّقانه آراسته خواهند شد.
نفحات الأزهار في خلاصة عبقات الأنوار
کتاب شریف «نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار» به عنوان مهمترین و کاملترین اثر در باب امامت به زبان عربی شناخته میشود.
حضرت آیة الله میلانی دامت برکاته در تقریظ خود بر چاپ جدید کتاب عبقات الأنوار نوشتهاند: «اینجانب که به توسّط نواده ایشان [علامه مير حامى حسين رحمة الله عليه] در جوانی با این کتاب آشنا شدم و تا به امروز با آن زندگی میکنم، مفتخرم که پس از سالیان متمادی آرزوی بزرگانی را همچون علّامه سیّد محسن امین عاملی که فرموده: ”حبّذا لو ينبرى أحد لتعريبها وطبعها بالعربيّة ولكنّ الهمم عند العرب خامدة“ تحقّق بخشم، و کتاب ‹نفحات الأزهار في خلاصة عبقات الأنوار› تألیف گردید.»
اين کتاب ارزشمند به این عنوان در سال ۱۳۷۲ در بیست جلد منتشر و به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شد.
اکنون پس از گذشت چندین سال، این اثر سترگ تحت اشراف حضرت آیة الله میلانی دامت برکاته باز تحقیق شده و مطالب بسیاری به آن افزوده شده است، و امید است به عنایت حضرت ولی عصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف به زودی در چهل جلد به چاپ برسد.
جواهر الکلام في معرفة الإمامة و الإمام
کتاب شریف «جواهر الکلام في معرفة الإمامة و الإمام» مجموعه درسهای حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی دامت برکاته طی سالهای ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ در حوزۀ علمیه قم است که به کوشش جمعی از فضلای حوزه از شاگردان معظم له طی انجام مراحل فنّی نگارش در ۱۵ جلد توسط انتشارات الحقایق منتشر شده و مورد استقبال و استفادۀ امامت پژوهان و علاقه مندان ابن مباحث قرار گرفته است.
با تشکر از تمام عزیزانی که در پیاده سازی نوارها، تدوین، ترجمه، تحقیق و دیگر مراحل فنی این اثر زحمت کشیدند، ضمن تأیید این اثر مفید ارزشمند بنابر آن گردید که در چاپ دوبارۀ آن با مراجعه به منابع جدید، ویرایش و تحقیق دوبارهای صورت گرفته و بر غنای آن افزوده گردد.