دیدار فرهیختگان و اساتید و طلاب سطوح مختلف حوزه علمیه مسجد جامع صفا تهران با حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی(دامت برکاته)
حضرت آیتالله سیدعلی حسینیمیلانی حفظه الله؛ هشتم آذرماه در سخنانی که در این دیدار ایراد فرمودند با اشاره به وظیفه انسان در برابر خداوند متعال گفتند: قرآن مجید فرموده است: وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ. حکمت خلقت، عبادت خداوند است و این عبادت است که انسان را بالا برده و به خدای تعالی نزدیک میکند؛ وقتی خداوند میخواهد به ما خبر از معراج پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله بدهد، نمیگوید نبی و رسول بلکه او را عبد معرفی میکند؛ سبحان الذی اسری؛ یعنی معراج از عبودیت آغاز میشود.
معظم له افزودند: روایتی قدسی که همه علمای اسلام آن را روایت کردهاند، فرموده است: «لم یزل یتقرب الی عبدی بالنوافل حتی اکون سمعه الذی»؛ نوافلی که در شریعت داریم به پلکانی تشبیه شده است که انسان بخواهد بالا برود، انسان با نوافل بالا میرود تا به جایی میرسد که گوش او گوش خدایی، چشم او چشم الهی و دست او دست الهی میشود؛ عبادت اینچنین اثری دارد.
حضرت آیتالله میلانی حفظه الله با بیان اینکه شخصی در دوره امام رضا علیه السلام اهل غلو و الوهیت علی علیه السلام بود، فرمودند: امام رضا علیه السلام به او پیغام داد، اینکه میبینی علی علیه السلام اینچنین است به واسطه اطاعت از خدا و پیامبر صلی الله علیه وآله به اینجا رسیده است؛ هر کسی به هر جا رسیده است از عبادت و اطاعت خداست.
معظم له با بیان اینکه عبادت همان اطاعت است و انسان نسبت به خدا و پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمه علیهم السلام مطیع باشد، افزودند: اطاعت از طوع به معنای تسلیم محض و بدون قید و شرط است و این اختصاص به خداوند و کسانی دارد که به اذن خدا این مقام را دارا هستند. اطاعت از والدین داریم اما قرآن فرموده است مطلق نیست، بلکه مقید است یعنی اگر بخواهند تو را به شرک دعوت کنند نباید اطاعت کنی.
حضرت آیتالله میلانی حفظه الله در ادامه فرمودند: این اطاعت را خداوند به پیامبر صلی الله علیه وآله، سپس امیرالمؤمنین علیه السلام داده است، بنابراین ما مأمور به اطاعت بیقید و شرط از امیرالمؤمنین علیه السلام هستیم و این همان ولایت مطلقه نسبت به مقام امیرالمؤمنین علیه السلام است. به این ترتیبی که عرض کردم احدی نمیتواند مناقشه کند.
ولایت علمی و باطنی به ائمه علیهم السلام
حضرت آیت الله میلانی حفظه الله بیان فرمودند: امیرمؤمنان علی علیه السلام چیزی برای خود نمیخواستند. ائمه اطهار علیهم السلام که در زیارت جامعه میخوانیم: «إلَى اللّهِ تَدْعُون وَ عَلَيْهِ تَدُلُّونَ، وَ بِهِ تُؤمِنُونَ، وَ لَهُ تُسَلِّمونَ وَ بِأمْرِهِ تَعْمَلُونَ وَ إلى سَبيلِهِ تُرْشِدُونَ، وَ بِقَولِهِ تَحْكُمُونَ»؛ همه برای خداست و چیزی برای خود نخواستند. پس اطاعت مطلقه از ائمه علیهم السلام اطاعت از خدا و برای خداست؛ ولایت ما نسبت به اهل بیت علیهم السلام علاوه بر اخلاص باطنی باید علمی و مستند به کتاب و سنت باشد.
معظم له در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه عبادت و اطاعت فرع معرفت است، افزودند: انسان تا کسی را نشناسد، مطیع او نیست، از این روی، اهل معرفت و مفسران «لیعبدون» را گفتهاند «لیعرفون»، زیرا عبادت بدون معرفت ممکن نیست؛ پس اگر بخواهیم نسبت به خدا، پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمه علیهم السلام اطاعت داشته باشیم باید معرفت داشته باشیم؛ این وظیفه همه شیعیان بلکه غیرشیعیان است که علی علیه السلام را بشناسند و اطاعت کنند، البته هر کسی به اندازه وسع فکری خود، موظف است در این جهت کار کند.
حضرت آیت الله میلانی حفظه الله با طرح این پرسش که راه معرفت به خداوند و اطاعت از او چیست؟ افزودند: در روایت معتبر بیان شده است: خَرجَ الحسينُ بنُ عَليٍ علیه السلام على أصحابِهِ فَقالَ: أيّها النّاسُ، إنّ اللّه َ عزّ و جلّ ذِكْرُهُ ما خَلقَ العِبادَ إلاّ لِيَعرِفوهُ، فإذا عَرفُوهُ عَبَدوهُ، فإذا عَبَدوهُ اسْتَغنَوا بعِبادتِهِ عن عبادةِ ما سِواهُ. فقالَ لَه رجلٌ: يا بنَ رسولِ اللّه، بأبي أنتَ و اُمّي فما معرفةُ اللّه؟ قالَ علیه السلام: معرفةُ أهلِ كلِّ زمانٍ إمامَهُمُ الّذي يَجبُ علَيهِم طاعتُهُ؛ امام صادق عليه السلام فرمود: امام حسين علیه السلام بر اصحابش وارد شد و فرمود: اى مردم! خداوند عزّ و جلّ بندگان را نيافريد مگر تا او را بشناسند. چون او را شناختند بپرستندش و چون او را بپرستند از پرستش جز او بىنياز مىشوند. مردى عرض كرد: اى فرزند رسول خدا! پدر و مادرم فدايت باد! شناخت خدا چيست؟ فرمود: شناخت اين است كه مردم هر روزگار، امام و پيشواى واجب الطاعه خود را بشناسند؛ انسان اگر خدا آنطور که باید بشناسد، بشناسد مشرک نخواهد شد.
معظم له ادامه دادند: ایشان معرفت به امام در هر زمان را معرفت به خدا معرفی کرده است. پس راه معرفت و اطاعت از خدا اطاعت و معرفت به ائمه علیهم السلام است. امام صادق علیه السلام فرمودند: بنا عرف الله و اگر اطاعت خدا را میخواهید بنا عُبِد الله؛ خدا ائمه علیهم السلام را وسیله و وسط قرار داده است تا آنان ما را به خدا وصل کنند و ما هم از طریق آنان خدا را عبادت و اطاعت کنیم. بنابراین راه برای ما روشن است.
حضرت آیتالله میلانی با بیان اینکه امامشناسی وظیفه همگانی است، افزودند: امامشناسی دو قسم است؛ تبیینی و تطبیقی؛ امامشناسی تبیینی یعنی امامشناسی داخل مذهب و امامشناسی تطبیقی یعنی امامشناسی در بیرون از مذهب و در هر دو قسم بنده مؤلفاتی دارم که چاپ شده است.
دین چیست؟
حضرت آیتالله میلانی حفظه الله با اشاره به وظیفه طلاب در این زمینه، افزودند: قرآن فرموده است: فلولا نفر من؛ ما آمدیم به حوزه برای تفقه در دین؛ تفقه غیر از تعلم است؛ تعلم یادگیری است، ولی تفقه فهمیدن مطلبی است. آن وقت دین چیست؟ دین در مکتب اهل بیت علیهم السلام اولاً معارف اعتقادی ثانیاً احکام شرعی عملی و ثالثاً اخلاق است.
معظم له افزودند: طلبه باید زحمت بکشد معارف اعتقادی را بیاموزد و در احکام به اجتهاد برسد و از آن طرف اخلاق را در خود نهادینه کند؛ وظیفه ما در حوزه فعالیت در این سه عرصه است؛ مرحوم جد بنده که از مراجع تقلید بزرگ و مربی بنده بودند، این عبارت را برای من نوشتند که عمده در استکمال فضیلت چهار چیز است؛ یکی معارف؛ دوم تقوا؛ سوم فقه و اصول آن و چهارم مکارم اخلاق و توسل به ائمه علیهم السلام و به خصوص امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف وسیله بزرگی برای نایل شدن به این ارکان اربعه است، زیرا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف منبع همه فضایل و کمالات است.
حضرت آیتالله میلانی حفظه الله با اشاره به ایام فاطمیه با بیان اینکه باید در مورد ایشان فکر و تأمل داشته باشیم، تصریح کردند: اولاً ببینیم علل و اسباب این قضیه چه بوده و از کجا شروع شده است و ثانیاً باید ابعاد این حادثه را بررسی و برای مردم بازگو کنیم و آثار و نتایج آن را تبیین کنیم. یکی از محققان اهل سنت کتاب نوشته است که قضیه حضرت زهرا سلام الله علیها مرا شیعه کرده است؛ بنور زهرا اهتدیت.
معظم له با بیان اینکه حضرت زهرا سلام الله علیها وسیله تقویت ایمان است، گفت: ماجرای کربلا هم قضیه مهمی در عالم است و دانشمند اهل سنت گفته است: لقد شیعنی حسین. باید تفقه در این معارف داشته باشیم. باید مراسم فاطمیه احیا و توسعه پیدا کند.
