وحدت و جماعت در گستره قیام امام حسین علیه‌السلام

حفظ جماعت از جمله آموزه‌های اصیل اسلامی است که همواره در میان مسلمانان جایگاهی ویژه داشته است؛ آموزه‌ای که امروز بیشتر با نام «وحدت» شناخته می‌شود. ائمه‌ معصومین _ صلوات ‌الله‌ علیهم‌ اجمعین _ دستورات و سفارش‌های متعددی در حفظ جماعت و اجتناب از تفرقه داشته‌اند. اما جالب توجه است که حکّام جور هم عموماً از این اصل به مثابۀ دست‌آویز، و در مواردی به عنوان اهرم فشار سیاسی سوءاستفاده کرده‌اند. در این میان، امام حسین علیه السلام در یکی از خطیرترین برهه‌های تاریخ اسلام، آموزۀ حفظ جماعت مسلمین را در حرکت خود لحاظ کرده و در سخنان خود بدان اشاره فرموده است. قول و فعل آن حضرت در مسیر مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا، شامل دلالت‌هایی است که با مطالعۀ آن، می‌توان الگویی از حفظ جماعت را ترسیم کرد. این پژوهش می‌کوشد با دلالت‌پژوهی گزاره‌های تاریخی و روایی مربوط به نهضت سیدالشهدا علیه السلام، عناصر و مختصات این اصل را استخراج کند. یافته‌های این پژوهش که مستخرج از گزاره‌های تاریخی و روایی است، دربردارندۀ‌ جماعت حول امام، ویژگی‌های کلی جماعت و نهایتاً مفهوم مقابل جماعت؛ یعنی تفرقه است. نتیجه آن‌که در این عرصۀ‌ مفهومی، وحدت بر مدار امام معنا می‌یابد.