مقاله ای از علی احمدی میانجی، مهدی ناصری چکیده: نویسنده در پاسخ به نامه و درخواست دکتر محمد حمید الله حیدرآبادى در سال ۱۳۸۷ قمرى، نصوص امامت امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) بر امامت امام حسن مجتبى (علیه السلام) را در چند گروه نقل مى‌کند: اوّل، اخبار کلی امامت؛ مانند حدیث ثقلین و سفینه. دوم، اخبارى که نصب بر امامت دوازده امام را به ‌اجمال مى‌رساند. سوم، اخبارى که نام دوازده امام را به‌ صراحت یاد مى‌کند. چهارم، اخبارى که به ‌طور خاص مربوط به حسنین (علیه السلام) است. پنجم، اخبارى که در کلمات امام حسن مجتبى (علیه السلام) آمده است.…

مقاله ای از مهدی مردانی چکیده: در خطبه ۲۲۸ نهج‌البلاغه تعبیرهای ستایش گرانه و اوصاف مبالغه‌آمیزی به‌کاررفته که به گمان بعضی درباره خلیفه دوم بوده است. این احتمال موجب گردیده که شماری از بزرگان شیعه و سنی به‌نقد و بررسی این خطبه جنجال‌برانگیز بپردازند و درستی یا نادرستی این نظریه را موردنقد قرار دهند. آنچه در این مقاله سامان‌یافته، بررسی خطبه یادشده از سه منظر هویت شخصیت توصیف‌شده، صحت انتساب خطبه به امام علی (علیه السلام) و نیز اعتبار سنجی تأیید امام (علیه السلام) نسبت به ستایش صورت گرفته است که با رویکردی تاریخی و متن شناسانه به بحث گذاشته‌شده…

مقاله ای از: رضا فرشچیان چکیده: روایات بسیاری از شیعه و اهل سنت نشان می‌دهد که امام علی (علیه السلام) در آغازین روزهای درگذشت پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله)، بنابر سفارش آن حضرت، قرآن را در مجموعه‌ای گرد آورد، این مجموعه که به «مصحف علی (علیه السلام)» نام بردار است، دربردارنده تأویل و تفسیر آیات قرآن، محکم و متشابه و اسباب النزول بوده است و آیه‌های منسوخ پیش از آیات ناسخ قرار داشته‌اند و به همان‌گونه، آیات مکی پیشتر از آیه‌های مدنی بوده است. برخی از محققان مسلمان بر این رأی هستند که مصحف بر اساس ترتیب نزول…

محمد امین انسان چکیده: امامت و نحوه موضع‌گیری در قبال آن، حقیقتی است که نه تنها خط مشی انسان را در طول حیات دنیوی معین می‌کند، بلکه سرنوشت آینده او را نیز ترسیم خواهد نمود. امامت از وظایف امام است و این امری حیاتی است که در هر برهه‌ای از زمان باید مورد کندوکاو قرار گیرد و به شبهات پیرامون آن پاسخ داده شود، لذا امام رضا علیه السلام در بیانی فرمودند: "به راستی امامت، جلیل القدرتر، عظیم الشأن‌‏تر، والاتر، منیع‌‏تر و عمیق‌تر از آن است که مردم با عقول خود آن را درک کنند. نظر به اهمیت موضوع امامت…

مریم صانع پور چکیده: مطالعات شیعه شناسانه غرب که در قرن نوزدهم آغاز شد در قرن بیستم با روندی منظم ادامه یافت. این پژوهش‌ها به تناسب رویکردهای استعماری و سوژه محور مدرنیته غربی ابتدا با معیارهای اروپایی مورد بررسی قرار می‌گرفت واز واقع نمایی کمتری برخوردار بود؛این رویکرد تا سال‌های اخیر ادامه داشت؛ روش تاریخ‌نگارانه مونتگمری وات چنین رویکردی دارد. اما در قرن بیست و یکم یعنی دوره پسا استعماری،پدیدار شناسانی مانند ‌هانری کوربن از معیارهای جوامع مورد پژوهش،برای ارزیابی ادیان آن جوامع استفاده کردند و به این ترتیب دین پژوهی‌ها از نتایجی واقعی‌تر برخوردار شد. کوربن در دین پژوهی…

نویسنده: توفیق اسداف دانش آموخته دکتری حکمت ودین پژوهی جامعة المصطفی العالمیة مجله پیام مبلغ - بهار وتابستان ۱۳۹۰ - شماره ۶ چکیده: بنابر مفهوم برخی از آیات قرآن کریم، خداوند متعال هیچ موقع روی زمین را بدون امام هدایتگر نمی گذارد. این مسأله در آیات شریفه به صورت های مختلف مطرح شده است که ما در این تحقیق بعضی از آنها را با استناد به تفاسیر فرقین ذکر کرده وبه بررسی دلالتشان پرداخته ایم وسپس توضیح داده ایم که این مسأله با غیبت امام زمان عجل الله فرجه تضاد ندارد. دیباچه بنابر آموزه های قرآن کریم ومکتب اهل البیت…

نویسنده: آیت الله امامی کاشانی مجله مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید - شماره ۲ چکیده: ﴿یا أیّها العزیز مسّنا وأهلنا الضرّ وجئنا ببضاعة مزجاة فأوف لنا الکیل وتصدّق علینا إنّ الله یجزی المتصدّقین﴾ (یوسف: ۸۸). حمد وسپاس خداوند منّان را که توفیق یافتم به مناسبت بزرگداشت محقّق عالی مقام ومحدّث بزرگ شیخ مفید (قدّس سرّه) دربارهء غیبت حضرت بقیّة الله فی الأرضین (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) مقاله ای بنویسم. یکی از آثار ارزندهء شیخ مفید (رضوان الله تعالی علیه) رسالهء: «الفصول العشرة فی الغیبة»(۱) است. در این رساله، ده ایراد وشبهه به عنوان ده فصل ذکر نموده است وبرای…

نویسنده: دکتر مجید معارف مجله کتاب ماه دین - شهریور ومهر ۱۳۸۳ - شماره ۸۳ و۸۴ مواجهه شیعه با غیبت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مشکلات، چاره جویی ها یکی از مسائل مهم در تاریخ سیاسی شیعه، مواجهه شیعیان با موضوع غیبت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. مطالعه در روایات وقرائن به جا مانده نشان دهندهء چاره جویی های متنوع امامان شیعه (علیه السلام) ونیز دانشمندان این مکتب است. این مقاله، گزارش کوتاهی است از اهمّ اقداماتی که جهت توجیه وتثبیت اصل پدیدهء غیبت ونیز چگونگی مواجهه با این پدیده در ادارهء امور شیعه در…

مقاله ای از نهله غروی نائینی بسیاری از دانشمندان اهل تسنن درباره حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) قم زده و گزارش‌هایی در احوال و زندگانی آن حضرت ارائه کرده‌اند و سخنانی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را درباره آن حضرت ثبت نموده‌اند. از بررسی روایات به دست آمد که هیچ‌گونه ذم‌ یا خرده‌گیری درباره حضرت زهرا (علیها السلام) یافت نمی‌شود و همه به آن حضرت احترام‌ گذاشته‌اند و مدح‌هایی درباره آن حضرت ثبت کرده‌اند و نتوانسته‌اند بر وجود مبارکش‌ خدشه یا ایرادی وارد کنند. حتی برخی از نویسندگان وقایع تلخ پس از رحلت‌ پیامبر (صلی الله…

مقاله ای از مهدی پیشوایی آنچه در این مقاله می خوانید بخشی از خطبه ی فدکیه ی حضرت فاطمه سلام الله علیها است که به دنبال تصرف فدک توسط خلیفه اول، آن بانوی بزرگ در برابر خلیفه و در حضور مهاجران و انصار ایراد فرمود. برای مشاهده متن کامل مقاله اینجا را کلیک کنید    

نویسنده: کرم سیاوشی و جواد محمدی پژوهش حاضر کوشیده است سیر نگارش امالی در حدیث شیعه را بررسی کند. سابقه امالی نویسی در حدیث شیعه، به عصر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می رسد، به گونه ای که اولین امالی در زمان حیات ایشان و به املای آن حضرت و خط حضرت علی (علیه السلام) سامان یافت. در دوران حضور امامان معصوم (علیه السلام) شاهد پدید آمدن این قبیل آثار هستیم که «امالی» هشام بن حکم، «امالی» نوبختی، و «امالی» ابوبکر بن عیاش از آن جمله اند. پس از این دوران، یعنی عصر غیبت، نیز تعداد قابل توجهی…

چکیده: پژوهش حاضر تحلیل اشعار ابن هانی اندلسی از منظر دینی و عقیدتی است. ابن هانی، شاعر شیعه مذهب اندلس، زبان شعرش را در راه عقیده و مذهب خود به کار بست و از آن به عنوان ابزاری برای بیان عقاید مذهبی خود استفاده کرد. پژوهش حاضر نشان می دهد که امامت رکن اصلی اصول عقیدتی تشیع است و ابن هانی در بخش مدحی قصاید خود، به ذکر و تبین آن می پردازد. ارکان اصلی مطرح در باب امامت به این شکل قابل ترسیم است: ۱٫ ضرورت شناخت امام؛ ۲٫ علم به عالم غیب؛ ۳٫ شفاعت امام؛ ۴٫ رهبری جامعه؛…

کاظم قاضی زاده(۱) - علی رضا مختاری(۲) مجله علوم حدیث - ۱۳۸۶ - شماره ۴۵ و۴۶ چکیده: فرضیه «تولد ایده امام غایب در دوران حیرت»، نه تنها فروپاشی مهدویت، بلکه تمام نظام امامت را هدف قرار داده است. حیرت شیعیان در دوره بعد از شهادت امام عسکری (ع)، بر خلاف ادعای رقیب، نه به خاطر عدم وجود فرزند برای حضرت عسکری (ع)، ونه به خاطر ناشناخته وتعریف ناشدن غیبت است، بلکه این حیرت ناشی از عدم توجه شیعیان به احادیثی است که از تک تک ائمه (ع) در طول قرن های اول تا سوم صادر شده ودر بسیاری از اصول…

کتاب های غیبت بعد از امام حسن عسکری (علیه السلام) بعد از وفات امام حسن عسکری و در زمان غیبت صغری نیز کتابهایی درباره غیبت امام زمان تالیف شد از باب نمونه: ۱- حسن بن حمزه عبد الله بن محمد بن حسن بن حسین بن علی سجاد کتابی در غیبت تالیف نمود. او از بزرگان وفقهای امامیه بوده ودر سال ۳۵۸ق. وفات نموده است1 ۲- عبد الله بن جعفر بن حسن حمیری کتابی در غیبت نوشته است. او از بزرگان وشخصیتهای بزرگ قم بوده ودر حدود سال ۲۹۰ق. به کوفه رفت واهل کوفه از وی استماع حدیث نمودند2 ۳- حسن…

نویسده: محمد اسحاق عارفی مسئله خاتمیت رسول گرامی اسلام، از مسائل درون دینی به شمار آمده و قرآن کریم و روایات متواتر اسلامی به تصریح آن داشته و جای هیچ تردیدی را باقی نگذاشته است، در عین حال دیده می شود که برخی، نه تنها آیات و روایات مزبور را ناتمام دانسته، بلکه آیات متعددی را به عنوان دلیل بر استمرار رسالت، پس از رسول گرامی اسلام ذکر کرده اند. در این نوشتار سخنان یاد شده، به دقت بررسی و بطلان آن از جهات متعدد، آشکار شده است. متن کامل مقاله

نویسنده: سید محمد موسوی مقدم   چکیده: زیارت برگرفته از سنت نبوی و اصحاب و یاران پیامبر (ص) است. بنا بر دیدگاه علما و فقهای بزرگ فریقین اسلام با توجه به سیرۀ رسول (ص) و روایات فراوانی که از ایشان وارد شده است، زنان و مردان در زیارت قبور عزیزان خود و اولیای الهی، حکم یکسان دارند؛ زیرا احکام اسلام دربارۀ زن و مرد یکسان است، مگر جایی که دلیلی بر اختصاص وجود داشته باشد. دربارۀ جواز و عدم جواز زیارت قبور در قرآن (که از منابع مورد اتفاق همۀ مسلمانان است) به‌طور صریح حکمی دیده نمی‌شود، اما به آیاتی…

نویسنده: ابراهیم امینی ماهنامه موعود - شماره ۱۵ مسأله غیبت قبل از تولد امام عصر موضوع غایب شدن مهدی موعود وقائم آل محمد (ارواحنا له الفداء) مطلب تازهای نیستبلکه از زمان پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) همواره مورد بحث وگفتگو بوده وآن حضرت به مردم خبر میداد که مهدی از اولاد من است، ومدتی از نظر مردم مخفی وغایب میگردد. سپس ظاهر میشود وجهان را اصلاح میکند. واخباری در این مورد از پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) صادر شده وبه ما رسیده است. «جابر بن عبد الله انصاری» از رسول خدا روایت کرده که فرمود: مهدی…

پژوهشی درباره توقیع شریف امام زمان (علیه السلام) به اسحاق بن یعقوب محمد شقیر مجله فقه اهل بیت - تابستان ۱۳۸۵ - شماره ۴۶ چکیده: توقیع شریف امام زمان(علیه السلام) به اسحاق بن یعقوب در بردارنده فرمان آن حضرت مبنی بر رجوع به راویان حدیث در حوادث واقعه است. این توقیع که توسط شیخ کلینی نقل شده، در منابع معتبر روایی همچون کتاب «کمال الدین» شیخ صدوق و«الغیبة» شیخ طوسی ذکر گردیده است. کلینی هر چند به جهت تقیه این توقیع را مانند سایر توقیعات امام زمان(علیه السلام) در کتاب کافی نقل نکرده است، ولی اهتمام او به روایت آن…

بیژن کرمی مجله پیام جاویدان - زمستان ۱۳۸۳ - شماره ۵ چکیده: آنچه در این مقاله آمده، صفحاتی چند از ترجمه کتاب «مع المهدی المنتظر فی دراسة منهجیة مقارنة بین الفکر الاسلامی الشیعی والسنی» می باشد که مترجم ونگارنده نام «بررسی تطبیقی اندبشه شیعه وسنی در مورد مهدی در قرآن وحدیث» را برای آن برگزیده است. کتاب به وسیله مهدی فتلاوی که متولد ویمنی الأصل وطایی النسب است، نگاشته شده است. وی در نگارش این کتاب به بیش از ۱۲۳ منبع ومرجع رجوع کرده است. منابع وی مجموعه ای از کتب تفسیری، کتب حدیث، کتب تاریخی وتراجم، کتب مربوط به…

نويسنده : سید ابوالفضل حسینی احترام به اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) همواره در بین مذاهب اسلامی جلوه گر بوده است. اما توجه مسلمانان به امام حسین به واسطه قیامشان که منجر به شهادت ایشان شد، در بین این مذاهب دارای اهمیت ویژه ای بوده است. تقبیح یزید و قاتلین آن حضرت و نذری دادن در روز عاشورا و حتی عزاداری برای ایشان تنها گوشه ای از این مهم می باشد. در این بین وهابیت مسیری دیگر را پیموده است و سعی کرده ضمن تبرئه یزید به تقبیح امام حسین (علیه السلام) بپردازد. ابن تیمیه…