دوران 250 ساله امامت شیعی که با وفات پیامبر گرامی اسلام، صلی الله علیه وآله، در سال 11 ق. آغاز گردید و با شروع غیبت صغری و قطع رابطه مستقیم امام معصوم، (علیهم السلام)، با جامعه اسلامی در سال 260 ق. پایان پذیرفت، به مقاطع مختلف با ویژگیها و خصوصیات متفاوت قابل تقسیم است. در این میان دوران چهل ساله امامت امام هادی و امام عسکری، (علیهماالسلام) که از سال 220 ق. آغاز و تا سال 260 ق. امتداد می یابد، به لحاظ واقع شدن در آستانه دوران غیبت صغری جایگاه خاصی داشته و از ویژگیهای متفاوتی برخوردار است. یکی…

عصر امام حسن عسکری(علیه السلام)، همچون عصر امامان پیش از ایشان، اوج فتنه گرایی و مذهبسازی است؛ لذا امام، همچون پدر و اجداد بزرگوارشان، در دو حوزه مبارزه می کرد: یکی مبارزه با جور خلفا و دیگری مبارزه با انحراف فرق. ایشان با توجه به جو سیاسی و کوتاه بودن مدت امامت و تحت نظر بودن، از مبارزه مسلحانه در پیشبرد اهداف امامت بهره نجست؛ ازاین رو با رعایت تقیه، به روشنگری افکار پرداخت و مخالفت خویش را علیه آنان با ابزار دیگر بیان کرد تا پیروان با تاسی به ایشان، از افکار و فرقه های منحرف کناره گیری کنند.…

امام حسن عسکری علیه السلام در روز جمعه هشتم ربیع الثانی سال 232 ه . ق در مدینه منوره دیده به جهان گشود. پدر بزرگوار آن حضرت امام هادی علیه السلام و مادر گرامی اش با نام های سلیل، حدیثه و سوسن شناخته می شود. (1) مدت امامت امام حسن عسکری علیه السلام شش سال بود که از سال 254 ه . ق شروع و در 260 ه . ق با شهادت آن حضرت پایان یافت. امام حسن عسکری در طول زندگانی و به ویژه در دوران امامت خویش به واسطه مبارزه با طاغوت های زمان در تبعید و زندان…

سيد ميثم سنگچاركى طاغوت هاى معاصر امام حسن عسكرى عليه السلام ، در مدّت زندگى آن امام همام، از هيچ گونه ظلم و جفا دريغ نكردند و هريك، به نوعى به آزار و اذيّت آن حضرت پرداختند. در اين ميان، معتمد عبّاسى، گوى سبقت را از همگنان خويش ربوده بود. اشاره گاهى آدمى با ديدن يك حقيقت، آن چنان شيفته و شيدا مى شود كه ناگزير از راه و رسم و باورهاى قبلى خويش دست مى كشد و به آن حقيقتى كه قلبش را تسخير كرده، دل و جان مى سپارد. به عبارت ديگر، حلول آنى يك حقيقت، تأثير شگرف…

تبعیدیان تاریخ یا به نقطه ای دوردست فرستاده می شوند تا چشمی به آنها نیفتد و کم کم از یادها بروند و حکمرانان بی هیچ دغدغه ای آنچه می خواهند بر سرشان بیاورند و یا به نزدیکترین پایگاه حکومت فراخوانده می شوند تا تحت مراقبت خلیفه و امیر، آهسته بروند و آهسته بیایند و کسی جرات نزدیکی به آنان را نداشته باشد . و این دومین ترفند عمدتا درباره کسانی به کار گرفته می شود که حکومت، هم از جانب آنان نگران بقای خود باشد و هم جسارت بی حرمتی و گستاخی صریح نسبت به آنان را نداشته باشد .…

درآمد پس از حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) سالهای بسیار در سیاهچالهای هارون به سربرد، چنان می نماید که امام دیگری جز امام حسن عسکری(علیه السلام) به این سرنوشت دچارنشد. امام عسکری(علیه السلام) از سال 254 تا 260 سخت ترین روزهای زندگی اش را زیر نظر سه خلیفه غاصب (معتز و مهتدی و معتمد) گذراند. آنان هرگز به زندان بسنده نکردند; بلکه بارها اندیشه پلید از میان بردن حضرت در سر پروراندند و در پرتو قدرت الهی که با خلع از خلافت، قتل و یا دیگرمشکلات روبرو شدند. 1 امام عسکری و معتز عباسی معتز عباسی، پس از تصدی خلافت،…

یکی از راههای پی بردن به شخصیت واقعی انسانها، آگاهی از زمان آنهاست. با توجه بدین حقیقت، برآنیم تا نگاهی گذرا به عصر امام عسکری(علیه السلام) بیفکنیم تابخشی از عظمت شخصیت تابناک آن امام معصوم را دریابیم. دوران کودکی امام عسکری(علیه السلام) در دوران کودکی شاهد اهانتهای متوکل عباسی به اهل بیت عصمت(علیهم السلام)، به ویژه پدر بزرگوارش امام هادی(علیه السلام)، بود. او می دیددشمن زیارت جدش امام حسین(علیه السلام) را ممنوع و حتی مزار مقدسش را با خاک یکسان کرده است. متوکل به خاطر احساس ترس از گرایش مردم به اهل بیت (علیهم السلام)فرمان داد امام هادی(علیه السلام) و…

طلیعه شناخت و معرّفی «اسوه های آسمانی» نقش بسیار تعیین کننده ای در حیات دنیوی و اخروی انسان ها دارد. لذا بایسته است به زوایای گوناگون زندگی و شخصیّت اُسوگان پرداخته و نوع ارتباط و تأثیر آنان با افراد، زمان، مکان و غیره را مورد بررسی قرار دهیم. بی تردید نخستین عنصر تأثیر گذار و تأثیرپذیر در زندگی انسان ها، «مادر» بوده و ارتباط عاطفی و تربیتی «فرزند و مادر» از استحکام بیشتر و بهتری برخوردار است. در این نوشتار به زندگی مادر ارجمند امام حسن عسکری علیه السلام می پردازیم؛ باشد که مطالعه آن، بر معرفت و بصیرت همگان…

امام حسن عسکری (علیه السلام) نه تنها در منظر شیعیان بلکه در دیدگاه علمای اهل سنّت و شخصیت های جهان اسلام نیز از جایگاه والا و با عظمتی برخوردار است که در این جا به چند نمونه اشاره می شود. ۱ـ معتمد عباسی نقل شده است که جعفر بن علی الهادی (کذاب) از معتمد درخواست کرد که او را به امامت نصب کند و مقام برادرش امام عسکری را بعد از ایشان به او واگذار نماید. معتمد گفت: «منزلت و مقام برادرت مربوط به ما نمی شود بلکه «انّما کانت باللّه عزّ و جلّ» فقط از طرف خداوند عزیز و…

1 ـ ((يـحـيـى بـن يـسـار عـنـبرى )) مى گويد: ابوالحسن امام هادى (عليه السلام ) چهار ماه قبل از وفات خود به (امامت ) پسرش امام حسن عسكرى (عليه السلام ) وصيّت كرد، من و عدّه اى از دوستان را بر آن وصيّت به گواهى گرفت . 2 ـ ((على بن عمر نوفلى )) مى گويد: در محضر امام هادى (عليه السلام ) در صحن خانه اش بودم ، پسرش ((محمّد)) در كنار ما عبور كرد، به امام هادى (عليه السلام ) عرض كردم : فدايت گردم ! اين آقا (يعنى محمّد) بعد از شما امام و صاحب ماست ؟…

حکایاتی شگرف از امام حسن عسکری(علیه السلام) *دگرگونی دشمن به دستور حكومت عباسی ، امام حسن عسگری را در زندان علی بن اوتاش افكندند، او بسیار با آل محمد (صلی الله علیه وآله) دشمنی داشت و دشمن سر سخت آل علی (علیه السلام) بود و در انحراف و جنایت و ظلم هیچ باكی نداشت . امام حسن عسگری (علیه السلام) یك روز در زندان او بسر برد، در همین یك روز علی بن اوتاش آنچنان به امام گرایش پیدا كرد كه به اصطلاح 180 درجه از وضع قبل ، دگرگون گردید و به احترام امام چشمش را بلند نمی كرد…

پيشوايان معصوم مظهر زيباي ارزشهاي متعالي انسان و تجلّي آيات قرآني در حيات اجتماعي و سياسي خويشند. صفات متضادّ در اقيانوس وجودشان به هم پيوند خورده و منظره دل انگيزي از انسان كامل را فرا روي عاشقان فضيلتها و پاكيها قرار داده است. شبانگاهان ميعاد نيايشها و خلوت خالصانه آنها با معبود هستي است و روزها ميدان جهاد و اميد بخشيدن به آينده و نهراسيدن از شبهاي ديجور ظلم و ستم. درياي فضيلت آنان مجموعه‌اي از بيم و اميد، ولايت و برائت، شوق و اندوه، خروش و بردباري، عبادت و جهاد و زهد و مسؤوليت پذيري در مسائل مهم اجتماعي…

آفتاب امامت غروب مى ‏كرد زیرا خداوند این گونه مقدّر كرده بود كه‏این آفتاب از پس پرده غیبت صغرا و سپس غیبت كبرا پرتو افشانى كند. ازاین رو امام حسن عسكرى ‏علیه السلام بر دو بینش بسیار مهم تأكید كرد: نخست: تأكید بر شناخت غیبت و گرفتن بیعت براى ولى اللَّه اعظم ‏امام منتظر عجل الله تعالی فرجه الشریف( دوم: تحكیم شالوده‏ هاى مرجعیت دینى. الف - گرفتن بیعت براى امام منتظر احادیث فراوانى در باره امام حجّت منتظرعلیه السلام وجود دارد كه ازپیامبر وتمام ائمه‏ علیهم السلام صادر شده امّا تأكید امام عسكرى بر این امر تأثیررساترى داشت. چون…

آفتاب روز هشتم ربیع الاول در حال طلوع بود، که آفتابی پرفروغ از دیگر سو غروب می کرد. او یازدهمین پیشوای آسمانی مردمان، حضرت امام حسن عسکری علیه السلام بود، که شمع وجودش پس از 28 سال پرتوافشانی به خاموشی می گرایید. لقب عسکری از آن جا که امام یازدهم علیه السلام ، همراه با پدر بزرگوارشان، امام هادی علیه السلام ، به شهر سامراء، پایتخت خلافت عبّاسی، منتقل شده، و در آن جا در محله «عسکر» سکونت اجباری داشتند «عسکری» نامیده شدند. کنیه ایشان «ابومحمّد» و بیشتر مردم، آن حضرت و پدر و جدّ ایشان را ملقّب به «اِبْنُ…

نویسندگان: جواد حسینی منبع: فرهنگ کوثر 1386 شماره 71 حضرت معصومه یا فرزند بلافصل امام موسی بن جعفر علیه السلام است که از مادری به نام نجمه خاتون زاده شده. القاب آن حضرت عبارت‌اند از: معصومه، کریمه اهل بیت، طاهره، حمیده، رشیده، تقیّه، مرضیّه، رضیّه، برّه، اخت الرضا(علیه السلام).[1] ولادت آن حضرت در اول ذیقعده الحرام 173ق در مدینه منوّره رخ داد.[2] او در 23 ربیع الاوّل 201 هجری وارد قم شد و بعد از هفده روز، در دهم رییع الثانی 201 در 28 سالگی دار فانی را وداع گفت. جایگاه ویژه حضرت معصومه(سلام الله علیها) در میان فرزندان موسی…

چکیده مقاله کوفه در سده دوم، از مهم ترین مراکز علوم اسلامی بود. حضور تعداد زیادی از علمای شیعه و سنی و پیروان مذاهب دیگر و حتی ملحدان، زمینه تعامل، بحث، مناظره، و تضارب افکار و اندیشه ها را فراهم آورده بود. در میان اهل سنت گرایش غالب، جریان رأی و قیاس بود. در میان شیعیان نیز وجود شاگردان ممتاز و برجسته امام صادق(ع) و خاندان های علمی شیعه که همگی از شاگردان ائمه(علیهم السلام) بودند، این شهر را به پایگاهی برای تشیع تبدیل کرده بود. به طور کلی در کوفه در عصر امام صادق(ع) در برخورد با حدیث جریان…

رسالت زینب(سلام الله علیها) پیامی است به همه انسان ها، به همه کسانی که بر شهادت امام حسین(علیه السلام) می گریند و به همه کسانی که بر آستان سالار آزادگان حسین(علیه السلام) سر خضوع و ایمان فرود می آورند مرگ در راه مبارزه را نیستی ندانستن حضرت زینب(سلام الله علیها) در این فراز از خطبه به مسئله مرگ در راه خدا اشاره دارد و مرگ یک مجاهد و مبارزه را پایان زندگی نمی داند. فریاد سفیر کربلا در طول اسارتش همین است که بر همگان ثابت کند که در منطق حسین(علیه السلام) شکست راه ندارد و شهادت یک روی سکه…

حجت الاسلام و المسلمین رجبعلی (احمد) زمانی روزهای سخت، اندوهگین و غمبار پس از واقعه عاشورا سال ۶۰ ه‍.. ق می‌گذشت. بنی امیه برای استحکام حاکمیت خود و قدرت‌نمایی و تسلط بیشتر کارهای ذیل را انجام داد : ابتداء پیروزی و غلبه خود را به فرمانداران شهرهای بزرگ و کوچک اعلان تا با آزین بندی و شادی ظاهری در میان مردم آن را منعکس نمایند و پیروزی خود را جشن بگیرند . سپس فرزندان خردسال و خانواده‌های باقیمانده سالار شهیدان و دیگر قهرمانان صحنه کربلا را به نشانه اسارت از کربلا حرکت داده و به سوی کوفه و دیگر شهرهای…

حضرت زینب(سلام الله علیها) در شیوه تبلیغی خود، به ویژه در خطبه هایش می کوشد ضمن بیان افتخار و عزت اسلام و خاندان نبوت، پرده از نفاق امویان بردارد و با استنادهای تاریخی خود، خاندان اموی را رسوا و ادعاهای پوچ و بی اساس آنها را در تاریخ برملا کند. قدر مسلم قیام امام حسین(علیه السلام) آغاز یک مبارزه و تکوین آن است، ادامه مبارزه و هدایت آن در مسیر واقعی اش مرهون اسارت زینب(سلام الله علیها) است. برای حفظ ماهیت یک قیام پشتوانه ای قوی و برانگیزنده لازم است و سفیر کربلا سعی کرد مبارزاتش را بر اصولی تغییرناپذیر…

مهیا زاهدین لباف امام حسن عسکری(علیه السلام) فرمود: نشانه های مؤمن پنج چیز است: پنجاه رکعت نماز (نماز یومیه و نمازهای نافله)، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، جبین را در سجده بر خاک گذاردن، بسم الله الرحمن الرحیم را در نماز بلند گفتن» یک جرعه آفتاب قال ابومحمد الحسن العسکری(علیه السلام): «عَلاماتُ المُؤْمِنِ خمْس: صَلاةُ الْخَمْسِین، وَ زِیارَةُ الْأرْبِعَینِ وَ التَّخَتُّمُ فِی الْیمِینِ، وَ تَعفیرُ الْجَبِینِ وَ الْجَهْرُ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم؛ امام حسن عسکری(علیه السلام) فرمود: نشانه های مؤمن پنج چیز است: پنجاه رکعت نماز (نماز یومیه و نمازهای نافله)، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن،…